Strefa Euro czyli Euroland

Euro (znak: €, kod ISO 4217: EUR; bułg. евро, trb. ewro; gr. ευρώ; łot. eiro; lit. euras; malt. ewro; słoweń. evro; węg. euró)
nazwa waluty wprowadzonej w większości państw Unii Europejskiej, a także innych, w miejsce walut krajowych. W formie gotówkowej walutę euro wprowadzono do obiegu dnia 1 stycznia 2002 roku.

Euro jest prawnym środkiem płatniczym w 20 państwach tworzących w Unii Europejskiej strefę euro a obejmującą swym obszarem około 341 mln Europejczyków (2019 r.).

Waluta euro używana jest także w 11 krajach i terytoriach nienależących do UE. W Watykanie, Monako, San Marino i Andorze przed wprowadzeniem euro do transakcji gotówkowych obowiązywały waluty krajów unijnych, z którymi sąsiadują. Pragmatyzm nakazywał, by i u nich obowiązywało euro. W częściowo uznawanym państwie Kosowo i w Czarnogórze, które uzyskały niepodległość dużo później niż wejście w życie euro i zdecydowały się nie tworzyć własnych walut, lecz wybrać jedną z najbardziej znaczących na świecie. Euro obowiązuje też w odległych od Europy francuskich posiadłościach na Oceanie Atlantyckim i Indyjskim oraz w brytyjskich bazach wojskowych na Cyprze.

Strefa euro (eurostrefa, euroland, obszar euro) jest tworzącą unię walutową wspólną przestrzenią unijnych państw, które wprowadziły euro jako swoją walutę, gdzie Europejski Bank Centralny prowadzi niezależną politykę pieniężną.

Przy kwocie w obiegu wynoszącej ponad 751 miliardów euro jest walutą o najwyższej wartości gotówkowej w świecie. Na euro przypada 27% światowych rezerw walutowych.

Banknoty euro
Banknoty międzynarodowej waluty euro obowiązującej w strefie euro. Są emitowane przez Europejski Bank Centralny, wszystkie noszą podpis prezesa tegoż banku. Najniższy nominał to 5 €, najwyższy 500 €. W odróżnieniu od monet tej waluty, wszystkie mają identyczny wygląd, choć są drukowane w różnych krajach członkowskich. W przypadku wejścia Polski do strefy euro banknoty euro mogłaby drukować Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych, która od 2006 r. znajduje się wśród 15 akredytowanych przez Europejski Bank Centralny producentów.

Monety euro
Monety euro są środkiem płatniczym we wszystkich krajach strefy euro. Pierwsze monety euro zostały wybite we Francji w 1998 r. Narodowe banknoty i monety miały pozostać w obiegu do momentu całkowitego przejścia na euro 1 stycznia 2002 roku (transakcje bezgotówkowe z kolei już w 1999 roku). Jedno euro dzieli się na 100 centów; bitych jest osiem rodzajów monet.


Nominały euro i centów

Europejski Bank Centralny, EBC (ang. European Central Bank, ECB; niem. Europäische Zentralbank, EZB; fr. Banque centrale européenne, BCE)
Bank centralny wspólnej waluty Unii Europejskiej – euro – odpowiedzialny za emisję euro oraz ochronę jego siły nabywczej, a tym samym utrzymanie stabilności cen w strefie euro. W 2015 ochrona ta obejmowała 19 państw członkowskich Unii Europejskiej. Siedziba EBC mieści się we Frankfurcie nad Menem. Od 1 listopada 2019 EBC przewodniczy Christine Lagarde.
EBC jest bankiem centralnym strefy euro i w tym charakterze odpowiada m.in. za nadzorowanie systemów bankowych w państwach do niej należących, zbieranie danych statystycznych potrzebnych dla prowadzenia polityki pieniężnej, funkcjonowanie systemów płatniczych (zwłaszcza systemu TARGET), zapobieganie fałszerstwom banknotów, współpracę z innymi organami w zakresie regulacji rynków finansowych.
EBC współpracuje z bankami centralnymi 27 państw członkowskich Unii Europejskiej (w tym z Narodowym Bankiem Polskim). Wszystkie one tworzą Europejski System Banków Centralnych (ESBC).
EBC jest bankiem emitującym wspólną walutę euro i prowadzącym politykę pieniężną w strefie euro, m.in. poprzez ustalanie podstawowych bankowych stóp procentowych oraz operacje otwartego rynku. W tym zakresie EBC jest wspierany przez banki centralne państw UE, które przyjęły walutę euro – tworzą one ściślej współpracującą grupę w ramach ESBC, zwaną Eurosystemem. Po przystąpieniu wszystkich państw UE do unii walutowej EBC będzie pełnił funkcję banku centralnego Unii Europejskiej.
Kwestią pozostającą poza kompetencjami EBC, choć wpływającą bezpośrednio na warunki w jakich może on prowadzić politykę monetarną, jest dyscyplina budżetowa państw strefy euro. Są one zobowiązane w tym zakresie do przestrzegania Paktu Stabilności i Wzrostu.
W celu realizacji założeń polityki pieniężnej EBC wraz z narodowymi bankami centralnymi stosuje instrumenty, które dzielą się na rezerwę obowiązkową, operacje otwartego rynku oraz kredyt i depozyt na koniec dnia (standing facilities).
Według artykułu 282 TFUE: „1. Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne stanowią Europejski System Banków Centralnych (ESBC). Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne Państw Członkowskich, których walutą jest euro, tworzące Eurosystem, prowadzą politykę pieniężną Unii.”

Waluta Euro w Europie

Strefa euro, potocznie euroland (ang. euro area, EA; potocznie: eurozone, EZ)
Grupa państw, których wspólną walutą jest euro. Do strefy euro należy 20 państw członkowskich Unii Europejskiej.

Członkowie założyciele strefy euro:
Waluta ta została 1 stycznia 1999 roku wprowadzona w formie transakcji bezgotówkowych, a 1 stycznia 2002 roku w formie gotówkowej w następujących państwach członkowskich UE mających podane waluty:
Austria
Belgia
Finlandia
Francja
Grecja
Hiszpania
Holandia
Irlandia
Luksemburg
Niemcy
Portugalia
Włochy

Późniejsi członkowie strefy euro:
Słowenia
Cypr
Malta
Słowacja
Estonia
Łotwa
Litwa
Chorwacja

Członkowie na mocy podpisanych umów:
Monako
San Marino
Watykan
Andora

Jednostronna euroizacja:
Czarnogóra
Kosowo

Państwa w mechanizmie ERM II
Dania
Bułgaria
Państwa zobowiązane do przyjęcia wspólnej waluty:
Bułgaria
Czechy
Polska
Rumunia
Szwecja
Węgry

Jednolity Obszar Płatności w Euro